İran'ın Yükselişi

1978–79 İran devriminin kırkıncı yıldönümünde, İran İslam Cumhuriyeti'nin siyasi bir fotoğrafı:
İranlılar Batı yanlısı bir Şahı reddederek İslami bir rejimi tercih edip monarşiyi devirdiklerinde, birçok batılı gözlemci yaşanan bu rejim kargaşasının ülkeyi yıllar boyunca felç edeceğini öngörmüştü. Ancak, 1978–79 devriminden kırk yıl sonra günümüzün İran’ı, Orta Doğu ve daha geniş bir dünyada kritik bir oyuncu olarak ortaya çıkmıştır. Ünlü İran uzmanı Amin Saikal, bu kitapta, devam eden iç mücadelelere, Batılı ülkelerin yaptırımlarına ve sayısız diğer ciddi zorluklara rağmen ülkenin nasıl hayatta kalmayı başardığını anlatıyor.
Saikal, bir dizi başka gelişime yol açan devrimle başlayan ve Irak’la yapılan savaş, Arap komşularla olan güvensiz ilişkiler, İsrail ve ABD’yle olan düşmanlıklar gibi konuları da içeren İran’ın yakın tarihini araştırıyor. Özellikle Sovyet işgali sırasında Afganistan ile yürütülen karmaşık ilişki, atlattığı Körfez Savaşları ile Irak ve Suriye krizlerindeki beklenmedik sonuçlar ile baş eden rejimin gücünün altını çiziyor. Saikal’a göre böyle bir başarı, iddialı bir dini ve milliyetçi politikayı yurtiçi ve yurtdışında pragmatik politik eylemler ile birleştiren; hem üstün bir İslami lider, hem de seçilmiş bir ülke başkanı ve ulusal meclis içeren kendine özgü bir siyasi düzenden geliyor.
Fakat İran’ın başarıları, nükleer gelişimi ve IŞİD ile mücadele edebilme kabiliyetine rağmen halkının bedel ödemesine sebep oldu. İran halkı ekonomik ve sosyal reformlar için iktidardaki din adamlarına umutsuzca baskı yapıyor ve talep ettikleri değişiklikler ülkenin dış politikasına etki edebilme potansiyeli taşıyor. Amin Saikal’ın bu kitabı ittifakları, terör bağlantıları ve nükleer tehditlerle ilgili artan küresel endişelere rağmen, her zamankinden daha fazla izlenmesi gereken bir ülkeyi anlamak için gerekli okumaları sunuyor.
Batılı ülkeler tarafından kolayca kategorize edilmeye direnen, sofistike, çok yönlü, bazen endişe verici ama her zaman büyüleyici olan ülkenin ve ulusun net, kapsamlı, dengeli ve bilgilendirici analizi ile akademik portresini çıkarıyor.